Planlı Eskitme

Her geçen saniye pek çok ürün satın alıyoruz ve pek çoğunu aynı şekilde çöpe atıyoruz. Bu iki eylem arasında geçen süre günden güne kısalıyor. Kullandığımız ürünler eskiye nazaran daha çabuk bozuluyor. Buna endüstride “planlı eskitme “deniyor. Planlı eskitme günümüzde oldukça popüler olan ve farkındalık taşıyan bir konu. Tüketerek üretimin devamlılığını sağlayan ekonomi stratejisi olan “planlı eskitme” ürün dayanıklılık süresinin ciddi oranda kısalmasıyla günlük hayatımızda görünürlük kazanmaya başlamıştır. O kadar görünürlük kazandı ki geçtiğimiz yıllarda Avrupa Parlamentosu bu konu üzerinde çalışmalar başlattı. Planlı eskitme sisteminin nasıl işlediğini incelersek öncellikle türlerinden bahsedebiliriz. Bunlardan ilki “üretim aşamasında planlanmış fiziksel eskitmedir”. Yeni aldığımız bir kıyafetin birkaç yıkama sonrası giyilemez hale gelmesi bu eskitme türü sayesindedir. Planlı eskitmenin bir başka türüde “arzuların eskimesidir”. Aldığımız kıyafeti modası geçtiği için bir daha giymek istemememiz arzuların eskimesiyle açıklanabilir. Son olarak günümüzde bizi en çok zorlayan tür olan telefonumuza gelen son güncellemeyle bir anda batarya ömrünün kısalması gibi olaylara sebep olan “bilişsel eskitme”dir. Kaçınılmaz bir gerçektir ki dayanıksız ürünler tüketicileri yeniden almaya ve daha fazla tüketmeye mecbur bırakırken daha iyisine ve güzeline en kısa sürede ulaşma arzusu yeni bir tercih meselesi haline getirir. Ürünlerin yeniden tekrar tasarlanma zorunluluğu teknolojik gelişmelere ortam sağlar. Fakat eskiyen ürünler bir anda ortadan kaybolmayacağı için bu durum büyük çöp alanlarının oluşmasına sebep olur. Bu da sorunun çevresel ve küresel boyutlara ulaşmasına sebep olur. Bu yüzden yapılması gereken tüketicilerin bilinçlendirilmesi ve kullanımı sonlanmış ürünlerin birer kaynak olarak ekonomiye yeniden kazandırılmasıdır.